Tôi đi tìm tôi: Quan sát thân tâm, chấp nhận các pháp như nó đang là.

TÔI ĐI TÌM TÔI : QUAN SÁT THÂN TÂM, CHẤP NHẬN CÁC PHÁP NHƯ NÓ ĐANG LÀ.

Thực hành thiền Tứ Niệm Xứ là để đi tìm lại chính mình. Để biết đích thực mình là ai, từ đâu đến và sẽ đi về đâu. Trong kinh Tứ Niệm Xứ, ngay đầu tiên Đức Phật đã dạy vị tỳ kheo đi đến gốc cây, ngôi nhà trống hay khu rừng để an trú, chánh niệm bắt đầu với việc đầu tiên là quan sảt hơi thở. Như vậy điểm khởi đầu để đi tìm mình là ai là quan sát hơi thở của chính mình chứ không phải tìm ở một nơi nào khác. Việc khởi đầu này được thực hiện khi vị tỳ kheo được an trú, nghĩa là thân và tâm vị tỳ kheo được an ổn. Sự an ổn hay an trú thân tâm là một điều kiện cần cho các hành giả mới bắt đầu tập quan sát hơi thở. Nếu ta đi học thiền vì thân tâm ta bị bệnh, điều này cũng là một duyên để ta đến với thiền, nhưng chưa đúng là điều kiện cần khi bước vào tập thiền Tứ Niệm Xứ. Cũng vì điều này mà thiền sư Ubakhin đã từ chối dạy thiền cho ngài Goenka vì ngài Goenka đến xin học thiền Vipassana chỉ là để chữa bệnh đau đầu kinh niên. Đến khi ngài Goenka chấp nhận học thiền Vipassana để quan sát thân tâm cho dù bất cứ điều gì xảy ra, dù bệnh có chữa được hay không thì cũng không quan trọng. Ngài được thiền sư Ubakhin chấp nhận và sau này ngài đã trỡ thành một thiền sư Vipassana lỗi lạc mà nhiều người chúng ta được biết đến. Điều kiện cần khi bước vào thực hành thiền Tứ Niệm Xứ là chấp nhận bất cứ điều gì xảy ra, nghĩa là chấp nhận thực tại như nó đang là, không theo ý mình muốn. Nhờ thế tâm ta mới được an ổn, an trú trong việc quan sát hơi thở. Nếu mong hết bệnh khi thiền tập thì thân tâm ta sẽ bị giao động, mất quân bình nên không thể an trú. Tương tự, ta thất nghiệp, rảnh rỗi ta đi học thiền cho có phước để dễ xin việc sau khoá thiền. Ta có việc buồn về tình cảm, ta đi học thiền để quên nỗi buồn. Ta đi học thiền vì thiền có thể đem lại điều ký diệu như thần thông mà ta muốn tìm hiểu. Ta đi học thiền để tích phước vì nghe nói trong mưới việc tạo phước thiện có việc hành thiền. Ta đi học thiền vì vị thầy là thiền sư nổi tiếng. Ta đi học thiền để tìm hiểu một kỹ năng sống, một phương pháp sống tốt đẹp. Dù học thiền với mục đích gì, một điều chúng ta hết sức lưu ý là: Ta không thể sống hay làm theo bất cứ phương pháp nào thành tựu khi mà ta chưa hiểu biết chính ta, chưa quan sát được chính mình. Nhu cầu khám phá chính mình chính là điều kiện cần hay cánh cửa bước vào thiền Tứ Niệm Xứ. Còn nếu thực sự ta không vì điều này thì giống như người đứng trước cửa và xoay người ra ngoài, rất khó có thể bước vào bên trong được.

Việc đầu tiên đến với thiền Tứ Niệm Xứ là ta phải chấp nhận bất cứ điều gì đang xảy ra để thân tâm được an trú. Khi đó ta mới có thể quan sát hơi thở trong sự quân bình của tâm. Quan sát hơi thở là quan sát sự khởi sinh, sự trụ lại và biến mất của chúng ngay trên thân ta. Cũng là bước đầu tiên để đi tìm ra chính mình, để có cơ hội biết được mình là ai, từ đâu đến và đi về đâu.

(Thấy Biết)