Con Cá, Hạnh Phúc Và Giác Ngộ

Một con cá nhỏ đang nằm trong vũng nước gần cạn ở bên đường. Cá đã bơi quanh trong vũng nước này suốt nhiều giờ đồng hồ nhưng không thoát được ra ngoài được. Nó đã cố gắng vũng vẫy để tìm cách ra khỏi vũng nước để tìm đến con sông ngay cạnh đó, nó sắp chết vì nước đang dần cạn kiệt.

Trên đường lúc này có ba người đi qua. Họ đều là những người đang đi tìm kiếm hạnh phúc và sự giác ngộ. Họ đã thấy sự quẫy đạp của con cá trong vũng nước.

Người đầu tiên đi qua đó là một nhà triết học và nghiên cứu tâm linh. Ông ta thấy con cá nhưng tiếp tục bước đi. Ông ấy nghĩ rằng cá sẽ chết, nhưng đó là cách vận hành tự nhiên của vũ trụ. Ông biết thuyết luân hồi và tin rằng linh hồn con cá sẽ được tái sinh.

Người thứ hai đi qua là một nhà tâm lý học và dạy kỹ năng sống. Bà ta cũng thấy con cá đang quẫy đạp. Bà đã đứng lại và suy nghĩ về cách giải quyết vấn đề. Bà nghĩ rằng giá như con cá có một số kiến thức tâm lý và kỹ năng sống thì nó hẳn sẽ biết tự giải quyết vấn đề của mình. Con cá, hãy tập chịu đựng và chấp nhận số phận của mình. Đau khổ là một phần của cuộc sống, hãy học cách chấp nhận nó. Sau đó, bà ta tiếp tục bước đi.

Người thứ ba đi qua là một người bình thường. Ngay khi thấy con cá, anh ta dừng lại để xem. Anh ta nhìn con cá và thấy nó đang sắp chết. Anh nghĩ sẽ là sai lầm nếu anh không giúp con cá trong tình trạng hiện tại. Vì vậy, anh nhặt con cá ra khỏi vũng nước, đưa nó đến gần bờ sông và thả nó xuống sông giúp nó bơi đi.

Buổi trưa hôm đó, cả ba người đều dừng chân nghỉ trưa ở một ngôi chùa trên đường đi. Vị sư trụ trì hỏi ba người đang đi đâu. Cả ba đều trả lời: “Chúng con đi tìm hạnh phúc và sự giác ngộ”. Vị sư hỏi: Trên đường đi, các con có gặp chúng sinh nào đau khổ cần giúp đỡ không? Người thứ nhất nói: Con đã ứng dụng quy luật vận hành của tự nhiên để giải đáp sự tồn tại cuả một con cá sắp chết. Người thứ hai nói: Con ứng dụng chân lý về khổ giải thích về sắp chết của con cá đó. Người thứ ba đáp: Con không kịp ứng dụng điều gì để giải thích cho mình hay cho con cá cả. Vì nếu chậm trễ con cá có thể sẽ chết. Vị sư chậm rãi nói: Hạnh phúc và sự giác ngộ không phải là đích đến mà chính là con đường các con đang đi. Tùy thuộc vào cách các con sống và ứng xử với vạn vật xung quanh thì ngay đó là hạnh phúc và giác ngộ. Sư chúc mừng con đã thấy được hạnh phúc và sự tỉnh thức khi giúp cho con cá thoát khỏi sự sợ hãi trong chết cạn mà không cần bám víu vào bất cứ điều kiện hay lý luận nào để trốn chạy hoàn cảnh mình đang gặp.